Δοκιμάζοντας τα όρια του αμπελώνα και του μοναδικού terroir της Μακεδονίας: οι πειραματικές φυτεύσεις του Ξινόμαυρου

05.01.2017
Πειραματικός αμπελώνας πυκνής φύτευσης

Στην Κυρ-Γιάννη, η μακρόχρονη οινοποιητική ιστορία της περιοχής της Μακεδονίας είναι μόνιμη πηγή έμπνευσης. Σε συνδυασμό με το πάθος μας καινοτομία, τα στοιχεία της παράδοσης αυτής, μας δίνουν την αφορμή για πειραματισμό, που είναι ένας από τους σταθερούς πυλώνες της φιλοσοφίας μας. Βασικό πεδίο έρευνας, ο αμπελώνας του Κτήματος Κυρ-Γιάννη στο Γιαννακοχώρι μάς προσφέρει το έδαφος όπου εφαρμόζουμε μια σειρά από πειραματικές φυτεύσεις.

Ένας από τους αμπελώνες που έχουν εγκατασταθεί για πειραματικούς σκοπούς είναι αυτός όπου δοκιμάζουμε τη συμπεριφορά του Ξινόμαυρου όταν τα αμπέλια φυτεύονται σε μικρές αποστάσεις μεταξύ τους.

Η πυκνότητα φύτευσης του αμπελιού αποτελούσε ανέκαθεν πεδίο διαφωνίας μεταξύ των επιστημόνων. Σύμφωνα με τη μία άποψη, όσο πιο φτωχό είναι το έδαφος, τόσο πιο πυκνή θα πρέπει να είναι η φύτευση και όσο πιο πλούσιο τόσο πιο αραιή. Η άλλη άποψη υποστηρίζει ακριβώς το αντίθετο.

Η καθιερωμένη πρακτική στη Νάουσα συντάσσεται με την πρώτη άποψη, και αυτή ήταν η λογική με την οποία έγινε η αρχική εγκατάσταση του αμπελώνα στο Κτήμα Κυρ-Γιάννη. Με δεδομένο, λοιπόν, ότι το Ξινόμαυρο είναι μία εξαιρετικά ζωηρή και παραγωγική ποικιλία και ότι χρειάζεται χώρο για να εκφραστεί η αυξημένη της ζωηρότητα, τα πρώτα αμπελοτόπια φυτεύτηκαν στα 400 φυτά ανά στρέμμα, ενώ σε μεταγενέστερες φυτεύσεις πέσαμε στα 330 φυτά ανά στρέμμα.

Ωστόσo, στη μεγάλη ιστορία που έχει η αμπελοκαλλιέργεια στη Νάουσα, η πρακτική της φύτευσης δεν ήταν πάντα η ίδια. Προφορικές αναφορές σχετικά με την περίοδο πριν από την εμφάνιση της φυλλοξήρας έκαναν λόγο για την ύπαρξη πυκνοφυτεμένων αμπελώνων στην περιοχή. Έχοντας πάντα πίστη στην αξία της παράδοσης και με την πρόθεση να δοκιμάσουμε τις δυνατότητες του αμπελώνα μας, η ιδέα δεν άργησε να γεννηθεί.

Μπήκαμε στον πειρασμό να εγκαταστήσουμε έναν πειραματικό αμπελώνα πολύ πυκνής φύτευσης, για να δούμε αν αυτή η πρακτική θα μπορούσε να συμβάλει στη βελτίωση της ποιότητας των σταφυλιών και, κατ’ επέκταση, του κρασιού. Η λογική ήταν ότι η μικρή ζωηρότητα των αμπελιών λόγω του έντονου ανταγωνισμού μεταξύ των φυτών θα είχε ως αποτέλεσμα τη μικρή παραγωγή ανά φυτό και άρα πιο συμπυκνωμένα σταφύλια. Η ιδέα εφαρμόστηκε το 2010 σε μια έκταση 5 στρεμμάτων. Εκεί τα αμπέλια τοποθετήθηκαν σε αποστάσεις 1m x 1m, φυτεύοντας συνολικά 5000 φυτά Ξινόμαυρου. Ο αμπελώνας διαμορφώθηκε σε γραμμικό, αμφίπλευρο κορδόνι (Royat), το κλασικό σύστημα διαμόρφωσης του Ξινόμαυρου στη Νάουσα.

Το κλασικό σύστημα διαμόρφωσης του Ξινόμαυρου στη Νάουσα.γραμμικό, αμφίπλευρο κορδόνι (Royat).

Το 2016, έξι χρόνια μετά την εγκατάσταση του αμπελώνα, η ζωηρότητα των βλαστών και η ευρωστία των αμπελιών είναι ακόμα εξαιρετικά μεγάλη. Αυτό έχει ως συνέπεια την παραγωγή σταφυλιών μεγάλου μεγέθους, με μέτρια χαρακτηριστικά. Ωστόσο, περιμένουμε να δούμε εάν με την πάροδο των χρόνων και με την απουσία αζωτούχου λίπανσης θα καταφέρουμε να ελέγξουμε τη ζωηρότητα των φυτών, γεγονός που θα οδηγήσει στην παραγωγή καρπού με την κατάλληλη συγκέντρωση των επιθυμητών ουσιών. Σε αντίθετη περίπτωση, θα αποδειχτεί βάσιμη η άποψη όσων υποστηρίζουν ότι στο terroir της Νάουσας το Ξινόμαυρο μπορεί να δώσει τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του μόνο σε αραιή φύτευση.

Ο πειραματικός αμπελώνας πυκνής φύτευσης είναι μία μόνο από τις προσπάθειες που κάνουμε για να δοκιμάσουμε τις δυνατότητες των αμπελιών. Έχοντας ως κίνητρο τη διάθεση να εξερευνήσουμε νέες δυνατότητες προκειμένου να πάρουμε το καλύτερο από τη γη και το κλίμα των μοναδικών terroir της Νάουσας και του Αμυνταίου και οπλισμένοι με την απαραίτητη υπομονή, στόχος μας είναι να μαθαίνουμε συνεχώς και να εξελίσσουμε τις τεχνικές και τις μεθόδους που χρησιμοποιούμε.